قطعی برق تا کی ادامه دارد؟

قطعی برق در 1400 بسیار شدید تر و گسترده تر از خاموشی های مقطعی سال گذشته بود.  

رشد مشترکین جدید در حوزه های صنعتی، تجاری و کشاورزی که حتی از مشترکین خانگی هم پیشی گرفته در هر سال نزدیک به 5 هزار مگاوات به مصرف برق داخل کشور اضافه می‌کند.

پرسشی که در این میان به وجود می‌آید این است که آیا برنامه های رشد تولید برق هم با همین سرعت در حال تحقق است؟

در پاسخ به این پرسش باید به آمار های رسمی وزارت نیرو و سازمان توانیر مراجعه کنیم.

ایران در سال گذشته (1399) رشد 4800 مگاواتی را در برنامه های خود داشت. اما در عمل و چیزی که اتفاق افتاده 39 درصد این مقدار محقق شده و این آمار برای سال 1398 هم کمتر از 50 درصد هدف پیش بینی شده بوده است.

با این شرایط قطعی های برق امسال دیر یا زود اتفاقی بود که در هر صورت گریزی از آن نیست و همه ما شاهد پیامدهای این کمبود تولید برق بر روی زندگی،  کسب و کار و صنایع تولید کشور بودیم.

در این مقاله ما به بررسی دقیق تر این موضوع خواهیم پرداخت. و سعی می‌کنیم با نگاهی دقیق تر به آمار به سوال اصلی قطعی برق تا کی ادامه خواهد داشت پاسخی دقیق تر بدهیم.

آمار تولید برق در ایران

اگرچه وقتی صحبت از پیشرفت صنعت برق در ایران باشد مقامات و مسئولان کشور صحبت از ظرفیت بیش از 85 هزار مگاواتی می‌کنند اما در واقیعت و به وقت عمل، به زحمت این عدد به 56 هزار مگاوات می‌رسد.

این عدد در برابر با مقدار مصرف کسری در حدود 10 هزار مگاوات را نشان می‌دهد که به همین دلیل هم شاهد قطعی های برق گسترده در سراسر ایران بوده ایم.

بسیاری از نیروگاههای قدیمی با این‌که در آمارهای ظرفیت تولید برق لحاظ می‌شوند. اما در عمل به دلیل فرسودگی از رده خارج شده و توان تولید را ندارند.

این رقم در حدود 35 درصد از نیروگاهای ایران است که قبل از سال 1380 راه اندازی شده اند.

اگرچه مسئولان در این روزها دلایل و توجیهات مختلفی از جمله مصرف برق توسط ماینر ها در مزارع استخراج بیت کوین و یا عدم الگوی مصرف مردم را مطرح می‌کنند اما اگر به آمار مراجعه کنیم می‌بینیم که پیش بینی کمبود برق با عدم تحقق توسعه ظرفیت در این روزها خیلی هم کار سختی نبوده است.

سهم خشکسالی در کمبود برق در امسال چقدر است؟

خسکسالی فقط در تولید برق نیروگاهای آبی تاثیر گذار است. بیاید نگاهی کنیم به سهم این بخش در تولید سراسری و مقدار کاهش آن را بررسی کنیم.

ظرفیت واقعی تولید برق در شرایط ایده آل به 62 هزار مگاوات می‌رسد. از مجموع این رقم سهم نیروگاهای آبی 12 هزار مگاوات است. با کمبود بارش ها و کاهش آب در پشت سد ها، این نیروگاهها با نصف ظرفیت کار می‌کنند.

بنابراین می‌توانیم به رقم 6 هزار مگاوات کاهش تولید برق بر اثر خشکسالی برسیم. این رقم در کنار عدم تحقق طرح های توسعه موجب تشدید شرایط فعلی و قطعی برق ها شده است.

تلفات انرژی

آمارهای رسمی توانیر نشان از سهم 44 درصدی از مجموع کل تولید برق در نیروگاهای حرارتی گازی و بخاری را دارد. متاسفانه راندمان تولید در این نیروگاهها در حدود 20 تا 32 دصد است.

این در شرایطی است که با سرمایه گذاری در این بخش و تبدیل آنها به چرخه ترکیبی می‌توان بهره وری تولید برق را تا رقم بیش از 40 درصد افزایش داد.

همچنین در بحث انتقال و توزیع برق تلفات 10 تا 12 درصدی را شاهد هستیم برای درک بهتر این موضوع و اگر بخواهیم آن را در مقیاس مصرف خانگی مقایسه کنیم باید بگوئیم که این مقدار برابر با 43 درصد از کل مصرف مشترکین خانگی می‌باشد.

شرکت توانیر در برنامه 10 ساله خود موظف به سرمایه گذاری سالانه دومیلیارد دلار در نوسازی شبکه برق بود. موضوعی که غفلت و عدم توجه به آن موجب شده است تا مقدار تلفات انتقال برق در حال حاضر به رقم 4 میلیارد دلار در سال برسد.

سهم برق هسته ای

در حوزه تولید برق از نیروگاه هسته ای ما شاهد یک تراژدی هستیم.

سرمایه گذاری صد ها میلیارد دلار و  پیامد تحریم ها و در نهایت سهم 1.5 درصدی که با یک صدم آن امکان راه اندازی نیروگاه خورشیدی و یا بادی وجود داشت.

خاموشی ها در فصل های مختلف سال

با وجود کسری حدود 10 هزار مگاواتی در اوج مصرف که در فصل تابستان و در نیمه دوم فصل بهار با آن مواجه هستیم باید بگوییم که تا زمانی که فکر اساسی برای ساخت نیروگاهای جدید و بهبود تلفات شبکه اندیشه نشود، خاموشی ها در این مدت غیر قابل اجتناب است.

اما در نیمه دوم پاییز و زمستان به احتمال خیلی زیاد و به صورت موقت قطعی برق ها رخ نخواهد داد. اگرچه در روزهایی از زمستان سرد و با اوج گرفتن مصرف گاز در کشور و با کمبود آن برای استفاده در نیروگاهها از سوخت آلاینده مازوت برای جایگزینی استفاده خواهد شد که خود موجب آلودگی بسیار زیاد و آسیب به محیط زیست می‌شود.

اگر بخواهیم جمع بندی کلی از این مقاله داشته باشیم باید بگوییم که مشکل قطعی برق در صورت عدم اختصاص منابع و بودجه کافی که در حال حاضر هم  تحقق آن بسیار بعید است در سال های آینده شاهد ادامه این روند و اختلال در زندگی و کار خود باشیم.

راه حل های موقت در بحران قطعی برق

مشکل قطع برق در برخی صنایع می‌تواند بسیار پر هزینه باشد. حتی در برخی کسب و کارها و خدمات، لحظه ای را نمی‌توانیم بدون داشتن برق تصور کنیم. برای حل این مشکلات یکی از بهترین گزینه‌ها خرید ژنراتور در بلند مدت و اجاره ژنراتور در کوتاه مدت است.

در صورت تمایل برای استعلام قیمت و مشاوره می‌توانید با کارشناسان مجموعه دیزل پارسیا در ارتباط باشید.

پرسش‌های متداول درباره قطعی برق تا کی ادامه دارد؟