برق 3 فاز چیست؟ و اجاره ژنراتور برق سه فاز

ما در این مقاله به معرفی برق 3 فاز که به آن برق صنعتی هم گفته می‌شود خواهیم پرداخت. و با مصارف برق سه فاز در صنعت آشنا خواهیم شد. در انتها به معرفی چند نمونه از ژنراتور های برق سه فاز خواهیم پرداخت.

برق 3 فاز چیست؟

برای درک بهتر است در ابتدا نگاهی به انتقال خطوط برق در شبکه شهری داشته باشیم.

در شبکه توزیع ما چندین خطوط انتقال داریم. از مهمترین آنها خطوط برق فشار قوی برای انتقال برق از نیروگاه‌ها به پست های کاهنده (بیش از 6 رشته سیم) و شبکه توزیع از پست های کاهنده به پست های محلی در شهر ها (سه رشته سیم و با ولتاژ 2000 ولت) و در نهایت شبکه توزیع برق محلی که دارای پنج رشته سیم 220 ولت می‌باشند.

اگر بخواهیم 5 رشته سیم را مورد بررسی قرار دهیم ترکیب آنها به صورت زیر خواهد بود.

انتقال برق در شبکه توزیع شهری

اولین سیم برق از بالا نول می‌باشد که در شبکه برق شهری و به وسیله چاه ارت به سیستم اضافه می‌شود.

دومین سیم برق فازی است برای تامین برق روشنایی معابر استفاده می‌شود. و معمولا با یک فتوسل در زمان تاریک شدن فعال می‌شود.

سیم های سوم، چهارم و پنجم هم سه فاز برق هستند که به صورت مجزا در هر رشته سیم جریان دارند. و برای مشترکین خانگی که مصرف کننده برق تکفاز هستند از یکی از رشته های برق سه فاز و سیم نول استفاده می‌شود.

در این صورت مشترک خانگی با دو سیم شکل گرفته از نول و فاز (از هریک از این سیم های سه گانه)  و با اختلاف پتانسیل بین این دو سیم امکان دسترسی به برق 220 ولت را دارد.

اما در مشترکین صنعتی و کارگاهها که نیاز به برق سه فاز است از هر سه رشته سیم فاز در این خطوط استفاده می‌شود. و با اختلاف پناسیل بین هر فاز ولتاژی در حدود380 تا 400 ولت حاصل می‌شود.

آشنایی با نوع اتصال در سیستم برق صنعتی

در برق سه فاز سه نوع اتصال داریم اتصال ستاره و اتصال مثلث و استفاده ترکیبی از هر دو نوع و تفاوت عمده در این اتصالات نیاز و یا عدم استفاده به سیم نول در آن می‌باشد.

در اتصال ستاره جریان برق مصرفی و همچنین قدرت موتور کم‌تر می‌باشد. اما در روش اتصال مثلث مقدار مصرف و قدرت موتور افزایش پیدا می‌کند. بهترین نوع اتصال، استفاده از روش ترکیبی است که موتور به روش ستاره راه اندازی می‌شود و سپس با تغییر حالت به نوع مثلث تبدیل می‌شود.

استاندارد رنگ بندی سیم ها در برق ایران

استاندارد توزیع برق سه فاز در ایران و دنیا دارای رنگ‌های مشخص شده ای هستند.

همانطور که در عکس مشخص است در ایران همانند چین این استاندارد تعیین شده است:

سیم اول: فاز 1 که با حرف R مشخص می‌شود، و دارای برق 220Vو قرمز رنگ است.
سیم دوم: فاز 2 که با حرف S مشخص می‌شود، و دارای برق 220Vو زرد رنگ است.
سیم سوم: فاز 3 که با حرف T مشخص می‌شود، و دارای برق 220V و آبی رنگ است.
سیم چهار: که نول است و به طور معمول با رنگ سیاه رنگ مشخص می‌شود.

_{این معیار در سایر کشورها ممکن است متفاوت باشد.}

فرمول محاسبه و تبدیل برق 3 فاز

اما چگونه و با داشتن سه رشته سیم فاز 220 ولت عدد 380 ولت در برق صنعتی سه فاز به وجود می‌آید؟ ما در اینجا به زبان ساده به توضیح این موضوع پرداخته ایم:

در ابتدا این فیلم آموزشی را مشاهده کنید تا با ساختار موج های سینوسی و نحوه تولید آن در یک ژنراتور آشنا شوید:

در محاسبه و تبدیل برق تکفاز از این فرمول استفاده می‌شود. در این مثال از ولتاژ برق 220V استفاده شده است:

220v*(√3) =380v

(√3) = 1.732

220v*1.732= 380v

با همین فرمول برای 230v رقم 400v حاصل خواهد شد.

جلوگیری از دوفاز شدن در برق صنعتی

اگر مشترک برق خانگی باشید در این صورت ممکن است برق شما قطع شود ولی همسایه شما برق داشته باشد. اما همین قطع یکی از فازهای اصلی در خطوط انتقال برق می‌تواند موجب آسیب و صدمه به دستگاه‌ها و موتور های الکتریکی در مصرف کننده سه فاز شود.

برای جلوگیری از این مشکل و با استفاده از تابلو برق و یک دستگاه محافظ برق سه فاز می‌توانیم با قطع یکی از فازها جریان برق را به صورت کامل از مدار خارج کنیم تا از آسیب به دستگاه ها جلوگیری کنیم.

تفاوت برق تکفاز و سه فاز و مزیت های کاربرد برق سه فاز در صنعت

• برق سه فاز بر خلاف نمونه تکفاز می‌تواند توان ثابتی را به صورت همیشگی برای مصرف کننده فراهم کند. به عبارت بهتر توان لحظه ای در آن Instantaneous Power ثابت است. و همبن موضوع باعث کاهش نویز و لرزش در موتورهای الکتریکی سه فاز می‌شود.
• میزان بهره وری و ضریب مصرف در برق سه فاز بهتر از حالت تکفاز می‌باشد.

آیا برق سه فاز ارزانتر از برق تکفاز است؟

همانطور که می‌دانیم خطوط انتقال نیرو یکی از پرهزینه ترین بخش های صنعت برق به‌شمار می‌رود.

در این بخش با کمک از جریان سه فاز و بالابردن ولتاژ که در نتیجه آن امپر و مقاومت کاهش می‌یابد می‌توانیم تا حدود زیادی از اتلاف انرژی جلوگیری کنیم. همچنین با حذف رشته سیم نول در این خطوط در هزینه های خرید و نصب سیم‌های مسی و یا الومینیومی صرفه جویی قابل توجهی می‌شود.

برای مصرف کنندگان بازدهی و تعرفه برق صنعتی سه فاز بسیار پایین تر از برق تجاری و مسکونی محاسبه می‌شود . اگرچه در ابتدا هزینه انشعاب و نصب بالاتری دارد.

نکته خیلی مهم در نصب برق سه فاز اهمیت به توزیع متناسب در جریان مصرفی تکفاز در آن می‌باشد که باید به صورت یکنواخت بین فاز های سه گانه انجام شود تا از بروز مشکلات و همچنین هزینه اضافه در صورت بهای برق مصرفی جلوگیری کند.

اجاره ژنراتور برق سه فاز

از آنجا که اجاره ژنراتور سه فاز در دیزل پارسیا شامل موتور برق های کوچک خانگی نمی‌شود تمامی ژنراتور های موجود در دیزل پارسیا برای اجاره دارای خروجی برق سه فاز و ولتاژ کاری 380 تا 400 ولت می‌باشند.

با توجه به مزیت های تولید برق 3 فاز و امکان تبدیل آن به برق 220 ولت برای مصارف اداری، بیمارستان ها و مجتمع های مسکونی بزرگ ، اجاره و خرید ژنراتور سه فاز را می‌توانیم از نظر اقتصادی، کارایی وصرفه جویی در هزینه ها در موقعیت برتری در مقایسه با انواع موتور برق های کوچک قرار دهیم.

پرسش‌های متداول درباره برق 3 فاز و اجاره ژنراتور سه فاز