موتور دیزل و کاربرد در صنایع و ژنراتور ها

اختراع موتور دیزل

موتور دیزل یکی از مهم‌ترین اختراعات و عامل پیشرفت و رفاه در صد سال اخیر بوده است. 126 سال پیش (1895 میلادی) ساخت و اختراع موتور دیزل به نام رودلف دیزل مهندس آلمانی ثبت شد.

یکی از مشکلات ماشین های بخار که با استفاده از زغال سنگ کار می‌کردند اتلاف انرژی بسیار زیاد ( در حدود 90 درصد) بود. این وضعیت در موتور های احتراقی با سوخت بنزین هم به همین شکل بود.

رودلف دیزل با درک این موضوع  تمرکز خود را برای ساخت دستگاهی گذاشت که بتواند بیشترین بازدهی را در کنار  کمترین میزان تلف شدن انرژی گذاشت.

بالاخره تلاش های وی در 5 اوت 1895 میلادی به ثمر نشست و اختراع او باعث شتابی در انقلاب صنعتی شد.

برخلاف نظر عموم نکته جالب در موتور های دیزلی آلودگی کم تر آنها به نسبت موتور بنزینی است! اما متاسفانه ما بارها شاهد دود بسیار زیاد اتوبوس و کامیون ها در شهر و جاده ها بوده ایم و دلیل آن هم فرسوده بودن، سوخت غیر استاندارد و عدم توجه رانندگان این وسایل نقلیه به سرویس و نگهداری موتور های خود می‌باشد.

چرا موتورهای دیزل از موتور بنزین بهتر است؟

سوخت ارزان تر با چگالی انرژی بالاتر در مقایسه با بنزین و از طرف دیگر این سوخت سنگین تر و روغنی تر از بنزین است که نقطه جوش آن کمی  بیشتر از آب است.

مزیت دیگر دیزل در تفاوت با نوع احتراق در سیستم موتور آن در مقایسه با نوع بنزین سوز است.

در موتور های بنزینی سیستم احتراق از نوع جرقه زنی است. اما در دیزل از روش فشرده سازی استفاده می‌شود. و به همین دلیل موتور دیزل شمع ندارد. همچنین به دلیل تفاوت این نوع احتراق کارآیی و قدرت در موتورهای دیزل بسیار بیشتر از نوع بنزینی می‌باشد.

موتور دیزل چگونه کار می کند؟

موتور دیزل در دو نوع مختلف دوزمانه و چهارزمانه تولید می‌شود که امروزه نوع دوزمانه آن خیلی کاربردی ندارد. سیستم کارکرد  در موتورهای دیزلی به این حالت می‌باشد که در ابتدا هوا داخل سیلندر می‌شود و سپس به وسیله پیستون در قسمت بالای آن به هم فشرده (متراکم) شده و بعد از داغ شدن بسیار زیاد در این نقطعه سوخت به وسیله سوزن انژکتور در داخل ان پاشش شده و بعد از انفجار پیستون را به شدت به سمت پایین به حرکت در می‌آورد.

کاربرد موتور دیزل در صنایع مختلف

از موتور های دیزل در زمین، هوا، دریا و حتی در زیر زمین استفاده های فراوان می‌شود.

دیزل در هوا

اگرچه در گذشته و در جنگ جهانی دوم در هواپیما ها از این موتور ها استفاده گسترده ای شد اما به دلیل اختلاف فشار در سطح های بالا در حال حاضر در صنعت هواپیمایی استفاده از آن منسوخ شده است.

اما در صنعت هوابرد و در بالگردها (هلی کوپتر) موتورهای دیزل کاربرد بسیار زیادی دارند. در قوی ترین بالگرد دنیا که در آمریکا مورد استفاده قرار می‌گیرد و توانایی حمل 8 هزار تن را دارد از موتور  دایره ای دیزلی 24 سیلندر استفاده شده است.

در موتور بالگردها به جای اتصال به میل لنگ و فلایویل مستقیما آن را به میل پره متصل می‌کنند.

در تانک ها نیز از این موتور ها استفاده می‌شود و قدرت موتورهای دیزلی به قدری است که توانیی به حرکت درآوردن تانک های به وزن 2 هزار تن با سرعت 60 کیلومتر در ساعت را دارند.

دیزل در دریا

در صنعت دریانوردی  و در کشتی های تجاری و حتی در زیر دریایی های غیر هسته ای موتور دیزل مولد تولید نیرو برای به حرکت درآوردن آنها استفاده می‌شود.

در برخی موارد موتورهای این کشتی های عظیم و غول پیکر به قدری بزرگ است که مکانیک های آن برای تعویض تنها یک زنجیر تا چند ماه بر روی یک کشتی کار می‌کنند.

قدرت این موتورها در زیر دریایی ها به گونه ای است که تا عمق 3 هزار متری بدون هیچ گونه مشکلی توانایی کار را دارند.

دیزل در جاده ها و صنایع برق و کشاورزی و . . .

بیشترین موتورهای دیزل در جاده ها شهرها و برروی مولد های برق دیزل ژنراتور استفاده می‌شود.

علاوه بر کامیون های سبک وسنگین و کشنده، اتوبوس و مینی بوس و امروزه در خودروهای سواری و سبک هم به دلیل قیمت بالای سوخت بنزین و مالیات های آن  در کشورهای غربی و در چند سال اخیر استفاده از موتور دیزل در خودروهای شخصی هم بسیار گسترده شده است.

در تولید برق همچنان موتور های دیزل ژنراتور در ردیف اول قرار دارند. در صنعت کشاورزی و آبیاری هم تراکتور ها و پمپ ها از دیزل استفاده می‌کنند.

باید بگوییم که موتورهای دیزل به لطف اختراع رودلف دیزل بسیار کارآمد و مقرون به صرفه تر از بنزین است.

دیزل در صنعت برق

امروزه بیشترین ژنراتورهای دنیا که مصارف غیر خانگی دارند متکی به موتوهای دیزل هستند. قدرت این موتورها در حجم مشابه با ژنراتورهای گازی بسیار بیشتر است.

پیشتر در مقاله تفاوت و مقایسه ژنراتور گازی و دیزل ژنراتور به بررسی مزایا و معایب هر کدام از آنها پرداخته بودیم.

شرکت های معتبری در تولید موتور دیزل ژنراتور در دنیا در حال فعالیت هستند که از بهترین آنها می‌توانیم به کاترپیلار کامینز پرکینز دویتس ولوو پنتا و . . . اشاره کنیم.

موتور دیزل و کاربرد آن در صنایع و ژنراتور ها